|
1395/8/17 دوشنبه
راسته دوزیستان دمدار (Caudata)
خانواده «سمندرهای آسیایی» یا Salamandridae
نام فارسی: سمندر آتشین
نام انگلیسی: Fire Salamander
نام علمی: Salamandra infraimaculata semenovi
ویژگیهای ظاهری: این سمندر نمونهای نسبتاً بزرگ بوده و حداکثر طول آن به 32/4 سانتی متر میرسد. غدد پاراتوئید آن برجسته است و به خوبی رشد کرده، فاقد کمان پیشانی-صدف است. سر پهن و طول و عرض آن تقریباً باهم برابر است. دارای پوزهای گرد میباشد. دندانهای کامی بهصورت دو ردیف طولی S شکل قرار گرفتهاند. چشمها به حالت برجسته و به رنگ قهوهای در دو طرف قرار گرفتهاند. دم گرد و نسبتاً کوتاه میباشد و برخلاف گونههای دیگر سمندرهای ایران دم آن از دو طرف فشرده نشده است. سطح پوست دارای سوراخهایی ریز و براق میباشد. زیر شکم آن سفید و پهلوها مشکی و پشت آن نیز مشکی با لکههای زرد، نارنجی و یا حتی قرمز است که بهطور غیر منظم در پشت بدن قرار دارندلکه ها عمدتا به صورت نیم دایره ای، حلقه ای و توخالی می باشند.. جنسها شبیه بههم اما کلوآک جنس نر متورمتر میباشد. اندازه آن در زمان بلوغ به 25-18 سانتی متر می رسد.
ویژگیهای زیستی: این گونه کمتر وارد آب میشود چراکه شناگر ضعیفی است و بیشتر زمینزی است. همچنین در مکانهای مرطوب، گودالهای سایهدار، بوتههای زیر درختان بزرگ و زمینهای جنگلی موجود در میان صخرهها زندگی میکند. در شب یا بعد از بارندگی دیده میشود. تقریباً از مهر ماه تا اسفند دارای خواب زمستانی میباشد که البته ممکن است بنا به شرایط فصلی و آب و هوایی، طولانیتر هم باشد. علفهای بین زیر تنه پوسیده درختان و سنگها یا بین صخرهها مکان زمستان خوابی این سمندر میباشند. تغذیه سمندر آتشین از انواع کرمها، حشرات، نرمتنان و سختپوستان است. جفتگیری آنها از بهار شروع میشود و تا تابستان ادامه دارد و این امر در بیرون از آب صورت میگیرد.وابستگی این گونه دوزیست به آب های پاکیزه از ویژگی های سمندر آتشین می باشد و حضور این سمندر در یک محل نشان از پاکیزگی آب آن منطقه است و عدم حضور این جانور در زیستگاههایی که سابقا حضور داشته است را جدای از مقوله خشکسالی ها می توان به عنوان یک شاخص مهم آلودگی آبها تفسیر کرد.
پراکنش و زیستگاه: گونهای بسیار زیبا بوده که در ایران، لبنان، فلسطین اشغالی، ترکیه و سوریه زیست مینماید. در ایران در سیاه گووس کردستان، مرز ایران و عراق تا ارتفاع 1500 متری یافت میشود. این گونه برخلاف گونههای دیگر که تقریباً در کناره آب و یا در داخل آب زندگی میکردند در مکانهای مرطوب زیر برگهای پوسیده کف جنگل و در میان صخره ها زندگی میکند.بر اساس تحقیقات انجام شده تاکنون اینگونه در مناطق سروآباد، روستای نگل و منطقه کوهسالان شناسایی شدهاست و احتمال میرود در مناطق سقز و بانه هم وجود داشته باشد.
وضعیت حفاظتی: در حال حاضر در لیست قرمز در وضعیت نزدیک خطر (NT) قرار دارد و از نظر قوانین ملی سمندر سمندر آتشین جزو گونههای غیرحمایتشده میباشد.
|
|