|
|
1395/9/14 یکشنبه
گور ایرانی
Perissodactyla
Equidae
Equus onager )E.hemionus)
Persian Wild Ass
راسته : فرد‌سمان
خانواده : اسب و الاغ
ویژگی‌های ظاهری: ارتفاع بدن 120 تا 142 سانتیمتر، طول سرو تنه 200 تا 250، وزن 260 کیلوگرم و طول دم حدود 50 سانتیمتر است.
این گونه شباهت زیادی به الاغ داشته و دارای گوش‌هایی بلند، باریک و نوک تیز است. رنگ عمومی بدن نخودی مایل به نارنجی است اما در بخش‌هایی چون کفل‌ها و پهلوها، رنگ به سفیدی متمایل است. این گونه دارای یالی سیاه در گردن و نواری قهوه‌ای رنگ در پشت است که تا دم ادامه دارد. نرها کمی تیره‌تر از ماده‌ها هستند.
ویژگی‌های زیستی:. اغلب روزها فعالیت دارند اما در برخی از مناطق به دلیل ناامنی شب‌ها فعالیت می‌کنند. گورها بصورت اجتماعی زندگی می‌کنند. ماده‌ها به همراه بچه‌ها گروه‌هایی مجزا از نرها را تشکیل می‌دهند. نرها اغلب تنها و یا به صورت گروهی کوچک متشکل از چند ماده و بچه هستند. این گونه تندروتر از اسب و الاغ بوده و قادر است با سرعت متوسط 50کیلومتر در ساعت مسافت‌های طولانی را بدود. گورخر دارای حس بینایی، بویایی و شنوایی بسیار قوی است.
معمولا از گیاهان مناطق استپی و نیمه بیابانی ایران نظیر درمنه تغذیه می کند و وابستگی بسیار زیادی به آب دارد.
این گونه در اواخر خرداد جفت گیری کرده و بعد از یکسال یک بچه بدنیا می آورد که کاملا کامل بوده و بعد از مدت کوتاهی مادر را تعقیب می کند. بچه‌ها هنگام به دنیا آمدن حدود 25 کیلوگرم وزن دارند، تا 8 ماهگی شیر می خورند و بعد از سه سال قادر به جفت‌گیری هستند. ماده‌ها معمولا هر دو سال یکبار و در برخی موارد هر ساله می‌زایند. هنگام زایمان برای مدت کوتاهی از گله جدا می شوند. طعمه‌خواران طبیعی گورها پلنگ و در برخی موارد گرگ است.
زیستگاه و فراوانی: زیستگاه اصلی این گونه در ایران در مناطق استپی و نیمه بیابانی همراه با تپه ماهورها و دشت‌های فراخ است. در گذشته این گونه دارای پراکندگی زیادی در ایران بوده و تقریبا در اکثر مناطق نیمه بیابانی ایران وجود داشته است اما امروزه تنها جمعیت اندکی از آن در ذخیره‌گاه زیست‌کره توران و تعدادی نیز در بهرام گور استان فارس و کالمند استان یزد وجود دارد.
ارزش‌ها: دارای ارزش‌های بوم‌شناختی، زیبایی شناختی، مطالعاتی – تحقیقاتی، ارزش‌های ژنتیکی، اکوتوریستی و اقتصادی است.
وضعیت حفاظت: این گونه بر اساس قوانین سازمان حفاظت محیط زیست در زمره گونه‌های در معرض خطر انقراض قلمداد شده است. بر اساس فهرست IUCN ، جزو گونه‌های در آستانه انقراض(CR)، و نیز در پیوست I (گونه‌های در معرض خطر نابودی)کنوانسیون (CITES) قرار دارد. امروزه به دلیل تخریب زیستگاه این گونه، اشغال آبشخورها توسط دام اهلی و شکار غیر قانونی بدلیل باورهای غلط مردم، نسل این گونه در معرض خطر جدی نابودی است.
hoseynimr@yahoo.com
|
|